De tv-premières van James Bond
James Bond is op tv niet meer weg te denken. Met een reeks van meer dan twintig uit te zenden films, is er iedere week wel ergens op SBS, RTL, ZDF of Rai Uno een Bond-film te zien. Maar er was een tijd dat films op televisie een unicum waren.Hoewel films in de tv-programmering verboden zijn om te kijken, is het bij veel liefhebbers van 007 natuurlijk wel met een Bond-film op tv begonnen. Zo ook bij mij.
Mijn eerste Bond-film kan ik mij niet meer goed herinneren, maar ik weet bijna zeker dat dit Thunderball moet zijn geweest, ergens halverwege de jaren tachtig bij de KRO. Dat ik die film als eerste bestempel, moet te maken hebben met de tweede keer dat ik hem zag — deze kwam mij namelijk bekend voor.
...Mijn geheugen blijkt echter één grote leugen — niet zozeer wat de film betreft, maar wel de datum en de omroep. Nergens in de jaren tachtig is er namelijk een Bond-film vertoond op de Nederlandse televisie.
De KRO heeft nooit een Bond-film uitgezonden. Het kleine aantal Bond-films dat bij de publieke zenders werd vertoond, beperkte zich tot de omroepen AVRO en Veronica. Te beginnen in oktober 1991. Dik een halfjaar na Never Say Never Again op RTL.
 |
| De Telegraaf, 5 oktober 1991 |
Nu lijkt het mij sterk dat ik de tweede tv-vertoning van Thunderball (op 23 oktober 1993) verwar met de eerste keer Never Say Never Again (29 maart 1991), wat op zich niet gek zou zijn omdat de tweede een remake is van de eerste. Wat mij vooral was bijgebleven van mijn eerste Bond-film, waren de onderwaterbeelden in combinatie met de muziek van John Barry. Dat moet dus Thunderball wel zijn. Laten we het een opluchting noemen.
 |
| De Telegraaf, 4 januari 1992 |
Wat mij ook is opgevallen bij mijn zoektocht naar de James Bond-tv-premières, zijn de Bond-films van Roger Moore, die naar mijn weten direct volgden op de films die de AVRO uitzond met Connery. Ergens in een flits herinner ik mij Ivanhoe op ski's. Werkelijk onbestaanbaar. Er was maar één James Bond en dat was Connery. Uit die tv.
Ook dit blijkt onjuist te zijn opgeslagen in mijn onbetrouwbare geheugen. Ik weet namelijk zeker (voor zover dat zeker is) dat ik Live and Let Die heb gezien tijdens de Meimaand Filmmaand van Veronica (21 mei 1992), en die vond ik hartstikke leuk! Toevallig is dat dezelfde periode geweest als de Bond-serie die de AVRO uitzond. Dat was van Dr. No tot en met Diamonds Are Forever plus nogmaals Never Say Never Again. Iedere eerste zaterdag van de maand één, behalve in mei, maar toen hadden we dus Live and Let Die op Veronica.
Zo wil het dus dat de eerste Bond-films pas in 1991 op de Nederlandse tv werden uitgezonden. Willekeurig (zo het lijkt) begonnen met Never Say Never Again aan het begin van de lente, met als tweede Dr. No in de herfst van dat jaar.
 |
| Limburgs Dagblad, 29 juni 1991 |
Nadat de AVRO alle zeven Connery's en OHMSS had vertoond, en Veronica eenmalig Live and Let Die, vervolgde RTL 4 in november met The Man with the Golden Gun. De zender had de uitzendrechten van alle volgende Bond-films weten te bemachtigen en begon de reeks tegen het eind van het jaar.
Maar na The Spy Who Loved Me begin december bleef het stil. Pas in augustus 1993 werd Moonraker voor het eerst vertoond. Ik weet honderd procent zeker dat ik die gezien heb, ik moest met mijn zusje namelijk nog zo gniffelen om die producent die vernoemd was naar een groente. Het was de eerste keer dat zijn naam mij opviel.
Weer een zomer later (de AVRO had in de herfst van 1993 tot mijn grote genoegen de Connery-reeks er nog eens doorheen gejaagd, waarbij ik de eerder gemiste delen gezien moet hebben), zond RTL de laatste vijf delen uit. Mijn opa lag op dat moment op sterven en de nieuwe 007's waren een welkome afleiding.
 |
De Telegraaf, 8 september 1992 |
The Living Daylights was de eerste Bond na het overlijden van mijn opa (A View to a Kill werd de laatste film die hij zag). Hoewel een film door een aangrijpende gebeurtenis een negatief stempel kan krijgen, is dat bij Daylights niet gebeurd. Licence to Kill die week daarop herinner ik mij als bijzonder spannend en vooral heel lang.
Of ik de tv-première van GoldenEye in september 1999 nog heb gezien, betwijfel ik. Volgens mij was ik toen al niet meer afhankelijk van films op tv. Toen Tomorrow Never Dies voor het eerst werd uitgezonden in mei 2001, had ik de serie net compleet op dvd.
Naar mijn idee was ik altijd al veel langer fan van James Bond, sinds de jaren tachtig. Maar dat kan dus helemaal niet. Dat ik de films gezien zou hebben op een buitenlandse zender (Duitsland zond Bond al langer uit) is uitgesloten. We hadden geen kabel.
 |
| Nieuwsblad van het Noorden, 28 december1984 |
In december 1991 werd ik op 13-jarige leeftijd bij een ernstig verkeersongeluk bijna doodgereden. Dat ik het ongeluk heb overleefd, mag een wonder heten. Maar wat mij nog het meest bevreemdt, is dat ik op dat moment waarschijnlijk nog nooit van James Bond had vernomen. Als Thunderball in januari 1992 mijn eerste Bond-film is geweest, was het licht uitgegaan zonder dat ik ooit van 007 had gehoord, en hadden jullie nu al 5 minuten naar een blanco pagina zitten staren...
Speciaal voor de geschiedenisboeken, de tv-premières van de James Bond-films in Nederland:
- Dr. No (1962)
5 oktober 1991 (Ned.1, AVRO)
- From Russia with Love (1963)
2 november 1991 (Ned.1, AVRO)
- Goldfinger (1964)
7 december 1991 (Ned.1, AVRO)
- Thunderball (1965)
4 januari 1992 (Ned.1, AVRO)
- You Only Live Twice (1967)
1 februari 1992 (Ned.1, AVRO)
- On Her Majesty's Secret Service (1969)
7 maart 1992 (Ned.1, AVRO)
- Diamonds Are Forever (1971)
4 april 1992 (Ned.1, AVRO)
- Live and Let Die (1973)
21 mei 1992 (Ned.2, Veronica)
- The Man with the Golden Gun (1974)
18 november 1992 (RTL 4)
- The Spy Who Loved Me (1977)
2 december 1992 (RTL 4)
- Moonraker (1979)
28 augustus 1993 (RTL 4)
- For Your Eyes Only (1981)
27 augustus 1994 (RTL 4)
- Octopussy (1983)
3 september 1994 (RTL 4)
- Never Say Never Again (1983)
29 maart 1991 (RTL 4)
- A View to a Kill (1985)
10 september 1994 (RTL 4)
- The Living Daylights (1987)
17 september 1994 (RTL 4)
- Licence to Kill (1989)
24 september 1994 (RTL 4)
- GoldenEye (1995)
7 september 1999 (SBS 6)
- Tomorrow Never Dies (1997)
1 mei 2001 (V8)
- The World Is Not Enough (1999)
25 november 2002 (SBS 6)
- Die Another Day (2002)
14 mei 2005 (SBS 6)
- Casino Royale (2006)
13 april 2009 (SBS 6)
- Quantum of Solace (2008)
29 maart 2010 (SBS 6)
- Skyfall (2012)
3 januari 2015 (RTL 4)